Cüz’î irade: Maddi bir vücuda sahip olmayıp, hava yolları ve meridyenler gibi farazî ve itibarî olarak kabul edilen, insandaki meyelan veya o meyelandaki tasarruftur. İnsan, maddi vücudu olamayan cüz’î iradeye sahip olmakla bir şey yaratmış olmadığından, o irade ve isteği Cenab-ı Hakk insana vermiştir.
İmam Maturidî’ye göre cüz’î iradenin asıl temeli ise, bir şeyleri arzu edip sürekli olarak meyil etmek manasındaki insandaki meyelandır. İmam Maturidî o meyle maddi bir vücud vermediği için, o meyelanı insana vermiştir.