Bil ki, hiç kuşkusuz, hakikat ehline göre, Cenab-ı İlâhi’nin tenzihi, sınırlama ve
kayıtlamanın ta kendisidir. İmdi, tenzih eden kimse ya cahildir, ya da gereken
edebden yoksundur. Ama, böylesi cahil ve gereken edebden yoksun kişiler, tenzihi
mutlaklaştırıp bu şekilde konuşurlarken şeriatlar çerçevesinde tenzih edip, tenzihte
kalan, ve tenzihten başka (bir şekilde) görmeyen iman sahibi (de) gerçekte –
bilincinde olmaksızın– edebe aykırı davranır ve Hakk’ı ve Resulleri yalanlar.
Yaklaşımında isabetli olduğunu sanır, halbuki uzağa düşmüştür ve bu kimse, bir
kısmına iman edip bir kısmını inkar eden gibidir.

[Devamını oku…]

Yüceliğin [ulüvv] iki nisbeti vardır: mekân yüceliği [ulüvv-i mekân] ve mekândaolmaklık
yüceliği [ulüvv-i mekânet]… Mekân yüceliğine, “Onu yüce mekâna
yükselttik” [Meryem Suresi, 19/57] sözüyle işaret edilmiştir ve mekânların en yücesi,
üzerinde felekler aleminin bir değirmen gibi devr-i daim ettiği mekândır, yani Güneş
Feleği’dir ve İdris’in ruhani makamı işte buradadır.

[Devamını oku…]

İbrahim aleyhisselam’ın “Halil” olarak adlandırılması, zat-ı Halil’in, Zat-ı İlahiye’nin
vasıflandığı Sıfatların tümüne birden bürünmesi [duhul] ve onlara nüfuz etmesinden
dolayıdır. Şair şöyle der: “Ruhum, bedenimin uzuvlarına nasıl nüfuz etmişse, Sen de
aynı şekilde uzuvlarımın bütününe nüfuz ettin; Halil’in Halil olması işte böylece
oldu.” Bu tıpkı rengin, renge boyanana nüfuz etmesi gibidir: araz, cevherin
bulunduğu mahaldedir, ona ulanmıştır ama bununla birlikte, arazın (yani, rengin) bu
nüfuz edişi cevherin (yani, renge boyanan şeyin) yer tutmaklığı gibi değildir. Veya
İbrahim’e “Halil” adının verilmesi Hakk’ın onun suretinin varlığına nüfuz etmiş
olmasından [tahallül] dolayıdır.

[Devamını oku…]