MÂNÂSI HAKKINDA İZAHLAR
Hayy, lügatte diri, canlı manasına gelir. Allah’ın sıfatlarından olup devamlı var olan, kesintiye uğramayan, varlığı ezeli ve ebedî olan demektir.
Hayy, bütün yönleriyle tam bir hayata sahip olan demektir. İşitme, görme, kudret ve irade sahibi olmanın yanında diğer zatî sıfatlara da sahip olan ve eksiksiz bir hayatın bütün anlamlarını kendinde toplayan kimsedir.
Kamus-u Okyanusta ise şöyle geçiyor: Hayattan vasıftır. Zinde manasına diriye denir.
Kelamcılar, ‘el-Hayyu’ lafzının manasının, ‘bilmesi ve muktedir olması sahih, doğru olan zattır’ şeklinde olduğunu söylemişlerdir. Cenâb-ı Hakk’ın El-Hayy tavsifi, O’nun mutlak kemal sahibi olduğunu gösterir. Kâmil varlık ise, ne zatında, ne hakiki sıfatlarında, ne de nisbî ve izafî vasıflarında yokluğu kabul etmeyen demektir. (Râzî)
RİSÂLE-İ NUR’DA HAYY İSMİ VE HAYAT
Bedîüzzaman Hazretleri, Lem’alar isimli eserinde 30. Lema’yı Esma-yı Sitte olarak bilinen ‘Ferdün, Hayyün, Kayyumün, Hakemün, Adlün, Kuddüsün’ isimlerinin tefsirine ayırmıştır.
Beşinci nüktede, Hayy isminin tefsirinde, İsm-i Hayy ve İsm-i Muhyî’nin bir cilve-i a’zamından (en büyük cilvesinden) olan “Hayat nedir? Ve mahiyeti ve vazifesi nedir?” Sualine karşı cevab olarak: “Hayat, şu kâinatın en ehemmiyetli gâyesi, hem en büyük neticesi, hem en parlak nuru, hem en latif mayası, hem gâyet süzülmüş bir hulâsası (özü), hem en mükemmel meyvesi, hem en yüksek kemali (mükemmelliği), hem en güzel cemali (güzelliği), hem en güzel zîneti (süsü), hem sırr-ı vahdeti (birlik sırrı), … diye devam ederek hayatın 29 hassasını yani özelliğini saymıştır.
Bir yanıt yazın