Turpgiller familyasındandır. Anayurdu Akdeniz
bölgesidir. Ama, günümüzde tüm ılıman iklim kuşağındaki yerlerde ve ülkemizde yaygın olarak yetiştirilmektedir. 30-60 cm. boylanabilen, çok yıllık dayanıklı otsu bitkidir. Elips biçimli, ucu sivri, iri, kaba dokulu ve parlak yeşil yaprakları vardır. Yuvarlak kesitli ve boylamasına kabartılı saplarla köke bağlanan bu yapraklar ezildiğinde yakıcı bir koku yayarlar.
Yaprak koltuklarında haziran-temmuz aylarında açan çiçekleri, beyaz salkımlar halinde olur. Bitkinin yumrukökü uzun, kalın, dışı sarı kahverengi, içi beyaz ve etlidir. Bu kökün de yakıcı bir kokusu vardır. Güneşli ve açıklık alanları, derin kazılmış, hafif ve nemli toprakları seven bayırturpu, tohumlarıyla çoğalır. Bitkinin taze yumrukökü kalsiyum, sodyum, magnezyum gibi mineraller ile C vitamini yönünden zengindir. Ayrıca hardal yağı, glikozit
ve sinigrin maddelerini içerir. Bu kökler ince ince rendelenerek, hardalsı baharat kokusunu versin diye bazı et ve balık yemeklerine katılır.
Bayırturpunun kökleri parçalanarak kum içinde ileriki kullanımlar için taze olarak saklanabilir. (Bu tür kök saklama ve ileriki günlerde kullanma yöntemi Avrupa’da pek yaygındır.

Tibbi Etkileri ve Kullanımı
Bayırturpunun tıbbi etkileri ve bunlardan yararlanma yöntemleri şöylece özetlenebilir:
• Sindirim sistemini uyarır, iştahı açar, mide ve bağırsaklardaki gazı söktürür, ağrıları dindirir.
• İçerdiği antibiyotik nitelik nedeniyle bağırsakların çeperlerini koruyucu rol oynar.
• Hafif müshil etkisi vardır.
• Grip ve yüksek ateşte iyileştirici etki yapar.
• Balgam söktürücüdür.
• İdrar yolları iltihaplarını iyileştirir.
Bütün bu durumlar için tıbbi etkisini sağlamak üzere, bitkinin yumrukökü sonbaharda toprağı kazılarak sökülür. Temizlenip iyice rendelenerek günlük diyete katılır. Ya da bitkinin ufak parçalara bölünmüş yumrukökünden l tatlı kaşığı alınarak üzerine l bardak kaynar su dökülüp 5 dakika süreyle demlendirilir. Böylece hazırlanan infüzyondan günde üç kez birer bardak içilir.
Grip ve yüksek ateşte, içilen infüzyon miktarı artırılabilir.
• Bayırturpu romatizma, bel ve sırt ağrılarına da iyi gelir.
Bunun için, bitkinin yaprak ve çiçekli bölümleriyle yara lapası hazırlanır ve şikayet edilen yerlere bu lapa dıştan uygulanır.
UYARI
• Gebe kadınlar ile böbrek sorunu olan kişiler, aşırı miktarda bayırturpu yememelidir.

 

 

يا مَن لَهُ العزّة والجمال  يا مَن لَهُ القدرة و الكمال  يا مَن لَهُ الملك والجلال  يا مَن هو الكبير المتعال  يا منشئ السحاب الثقال  يا مَن هو شديد المحال  يا مَن هو سريع الحساب  يا مَن هو شديد العقاب يا مَن هو عنده حسن الثواب  يا مَن هو عنده امّ الكتاب  سبحانك يا اله الا انت الغوث الغوث خلّصنا من النار

Ya men lehü’l-izzeti ve’l-cemal,  Ya men lehü’l-kudreti ve’l-kemal,  Ya men lehü’l-mülk ve’l-celal,  Ya men hüve’l-kebirü’l-müte’al,  Ya münşiye’s-sehabu’s-sıkal,  Ya men hüve şedidu’l-muhal,  Ya men hüve seri’u’l-hisab,  Ya men hüve şedidu’l-ikab,  Ya men hüve indehu hüsnü’s-sevab,  Ya men hüve indehu ümmü’l-kitab.  Subhaneke ya ilahe illa ente el-gavsa el-gavsa hallisna mine’n-nar.

 

Sırt ve baş ağrısı için; Bir kağıt üzerine aşağıda
gelecek olan Ayetlerle duayı yazıp, sırtı ve başı ağrıyan
kimse bu hirzi üzerinde taşırsa, Allah’ın izniyle sırt ve
baş ağrısından kurtulur.

Yazılacak Ayetlerle dua budur:

Bismillâhirrahmânirrahîm. Ves semâ-i vet târik. Ve
mâ edrâkemet târik. Ennecmüs sâkib. İn külli nefsin
lemmâ aleyhâ hâfiz. Felyenzuril insâne mime hulik.
Hulika min mâin dâfik. Yahrucu min beynes sulbi
vet terâib. İnnehü alâ racihi le kâdir. Üskün eyyühel
veceud dâribü min zahri ev ra’si hâmili kitâbî hâzâ
Ve lehü mâ sekene fil leyli ven nehâra ve hüves
semîul alîm. Üskün eyyühel veceu bi kudretillâhi
teâlâ ve ızzetihi ve azîmü sultânih.